Difference between revisions of "Pyxis"
| Line 1: | Line 1: | ||
| − | [[File:G005607.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/10026530/img/G005607|right|''Pyxis'' in email van Limoges, Namen, Musée diocésain et Trésor de la Cathédrale Saint- | + | [[File:G005607.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/10026530/img/G005607|right|''Pyxis'' in email van Limoges, Namen, Musée diocésain et Trésor de la Cathédrale Saint-Aubain, 13de eeuw, © KIK, Brussel, cliché G005607]] |
== Etymologie == | == Etymologie == | ||
| Line 13: | Line 13: | ||
== Oorsprong en ontwikkeling == | == Oorsprong en ontwikkeling == | ||
| − | + | ||
| + | In de middeleeuwen diende een pyxis om de hosties te bewaren. Het recipiënt werd in een tabernakel ondergebracht maar kon ook vervoerd worden om de communie naar zieke mensen te brengen. Tot de 16de eeuw doet de pyxis op die manier dienst als [[custodia]] of als [[berechtingspyxis]]. Vanaf de 16de eeuw wordt de pyxis voor het bewaren van de hosties geleidelijk vervangen door de [[ciborie]]. | ||
== Typologie == | == Typologie == | ||
| − | + | ||
| + | Een pyxis kan verschillende vormen hebben (rond, ovaal, vierkantig, veelhoekig). Ze wordt afgesloten met een vlak, piramide- of kegelvormig deksel, in de vorm van een zadel- of schilddak. Op het deksel staat veelal een kruis. | ||
| + | Een pyxis is klein en kan uit verschillende materialen vervaardigd zijn: ivoor, halfedelsteen, goud of zilver of geëmailleerd koper. | ||
| + | |||
== Normatieve teksten == | == Normatieve teksten == | ||
Revision as of 18:41, 14 October 2021
Contents
Etymologie
xxx
Definitie
xxx
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
In de middeleeuwen diende een pyxis om de hosties te bewaren. Het recipiënt werd in een tabernakel ondergebracht maar kon ook vervoerd worden om de communie naar zieke mensen te brengen. Tot de 16de eeuw doet de pyxis op die manier dienst als custodia of als berechtingspyxis. Vanaf de 16de eeuw wordt de pyxis voor het bewaren van de hosties geleidelijk vervangen door de ciborie.
Typologie
Een pyxis kan verschillende vormen hebben (rond, ovaal, vierkantig, veelhoekig). Ze wordt afgesloten met een vlak, piramide- of kegelvormig deksel, in de vorm van een zadel- of schilddak. Op het deksel staat veelal een kruis. Een pyxis is klein en kan uit verschillende materialen vervaardigd zijn: ivoor, halfedelsteen, goud of zilver of geëmailleerd koper.
Normatieve teksten
Synode XXX :
Andere benamingen
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | pyxide |
| EN | pyx |
| DE | Pyxis |
| IT | pisside (= pyxide ou ciboire) |
| ES | Píxide litúrgico |
| Oude talen | |
|---|---|
| Latijn | termen in het Latijn |
| Oud- en Middelnederlands | termen in O-MNL |
BALaT
De pyxides (1400-1700) in BALaT
Afbeelding van pyxides (1400-1700) in BALaT
De pyxides in de bibliotheek van het KIK
Attachement
Xxx, thesaurus fiche : Laatste wijziging op 4-3-2020.
Bibliografische orientatie
- Sacraal metaal. Liturgische gebruiksvoorwerpen : betekenis, funktie, evolutie, vorm, tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden, Museum voor religieuze kunst, vol. 1, 1984, p. 6.
