Difference between revisions of "Custodia"

From OrnaWiki
Jump to: navigation, search
(Created blank page)
 
 
(17 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
 +
[[File:M251064.jpg|200px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/10060387/img/M251064|right|''Custudia in gegoten tin'', 1567, Doornik, Cathédrale Notre-Dame, © KIK, Brussel, cliché M251064]]
 +
[[File:M092870.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be|right|''Custodia met de uitstorting van de Heilige Geest'', Beloeil, église Saint-Pierre, 17de eeuw, © KIK, Brussel, cliché M092870]]
 +
[[File:Z012129.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be|right|''Custodia met Christusmonogramm'', Antwerpen, Kathedraal Onze-Lieve-Vrouw ten Hemel opgenomen, 17de eeuw, © KIK, Brussel, cliché Z012129]]
  
 +
== Etymologie ==
 +
Latijnse woord ''custodia'', « actie te houden », « behoud » (Gaffiot, p. 459).
 +
 +
== Definitie ==
 +
Kleine metalendoos, meestal vlak en rond, gebruikt om om een klein aantal hosties te dragen als viaticum (communie voor een stervende) of communie voor de zieken.
 +
 +
== Hierarchie==
 +
*[[liturgisch voorwerp]]
 +
**[[liturgisch vaatwerk]]
 +
***[[custodia]]
 +
 +
== Oorsprong en ontwikkeling ==
 +
Dit object onderscheidt zich vóór de 16de eeuw niet van de [[pyxis]].
 +
 +
== Typologie ==
 +
Rond doosje met een diameter van 5 à 10 cm, afgesloten met een scharnierend deksel. Doorgaans is dat deksel plat. Er kan een iconografische afbeelding op staan (gekruisigde Christus, Laatste Avondmaal). In een aantal gevallen kan het deksel echter bol zijn en voorzien van een uitstekend kruis.
 +
 +
Indien er bovenop het deksel een chrismatorium zit, noemt men het geheel [[berechtingspyxis]].
 +
 +
== Andere benamingen ==
 +
 +
{| class="wikitable"
 +
!colspan="2"|Autres langues
 +
|-
 +
!scope="row"| FR
 +
|[[custode]]
 +
|-
 +
!scope="row"| EN
 +
|host box (liturgy)
 +
|-
 +
!scope="row"| DE
 +
|Hostiendose
 +
|-
 +
!scope="row"| IT
 +
|portaostia
 +
|-
 +
!scope="row"| ES
 +
|portaviatico
 +
|-
 +
|}
 +
 +
{| class="wikitable"
 +
!colspan="2"|Oude talen
 +
|-
 +
!scope="row"| Latijn
 +
|''custodia''
 +
|}
 +
 +
== BALaT ==
 +
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=custodia&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De custodia (1400-1700) in BALaT]
 +
 +
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&subject=custodia&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted Afbeelding van custodia (1400-1700) in BALaT]
 +
 +
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=custodia&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De custodia in de bibliotheek van het KIK]
 +
 +
== Bibliografische orientatie ==
 +
* D. Duret (abbé), ''Mobilier, vases, objets et vêtements liturgiques. Étude historique'', Paris, Letouzey & Ané, 1932, p. 55-58.
 +
* Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), ''Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico'', Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 152.

Latest revision as of 20:59, 2 February 2022

Custudia in gegoten tin, 1567, Doornik, Cathédrale Notre-Dame, © KIK, Brussel, cliché M251064
Custodia met de uitstorting van de Heilige Geest, Beloeil, église Saint-Pierre, 17de eeuw, © KIK, Brussel, cliché M092870
Custodia met Christusmonogramm, Antwerpen, Kathedraal Onze-Lieve-Vrouw ten Hemel opgenomen, 17de eeuw, © KIK, Brussel, cliché Z012129

Etymologie

Latijnse woord custodia, « actie te houden », « behoud » (Gaffiot, p. 459).

Definitie

Kleine metalendoos, meestal vlak en rond, gebruikt om om een klein aantal hosties te dragen als viaticum (communie voor een stervende) of communie voor de zieken.

Hierarchie

Oorsprong en ontwikkeling

Dit object onderscheidt zich vóór de 16de eeuw niet van de pyxis.

Typologie

Rond doosje met een diameter van 5 à 10 cm, afgesloten met een scharnierend deksel. Doorgaans is dat deksel plat. Er kan een iconografische afbeelding op staan (gekruisigde Christus, Laatste Avondmaal). In een aantal gevallen kan het deksel echter bol zijn en voorzien van een uitstekend kruis.

Indien er bovenop het deksel een chrismatorium zit, noemt men het geheel berechtingspyxis.

Andere benamingen

Autres langues
FR custode
EN host box (liturgy)
DE Hostiendose
IT portaostia
ES portaviatico
Oude talen
Latijn custodia

BALaT

De custodia (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van custodia (1400-1700) in BALaT

De custodia in de bibliotheek van het KIK

Bibliografische orientatie

  • D. Duret (abbé), Mobilier, vases, objets et vêtements liturgiques. Étude historique, Paris, Letouzey & Ané, 1932, p. 55-58.
  • Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 152.
Retrieved from "http://ornasacra.kikirpa.be/index.php?title=Custodia&oldid=5922"