Arend-lessenaar

Arend-lessenaar, messing, 2e helft der XVe eeuw, afkomstig uit de collegiale kerk Notre-Dame in Namen. Namen, Cathédrale Saint-Aubain. © KIK, Brussel, cliché X134390

Etymologie

xxx

Definitie

Koorlessenaar waarvan de tablet wordt ondersteund door een adelaar.

Hierarchie

• liturgisch voorwerp
  • koorlessenaar
    • arend-lessenaar

Oorsprong en ontwikkeling

Aangezien een adelaar naar verluidt recht in de zon kan kijken, kan hij symbolisch God en Diens woord aankijken. Ook is de adelaar het symbool van de evangelist Johannes en van Christus zelf, door analogie tussen de vlucht van de adelaar en de Hemelvaart.

Het afbeelden van adelaars op lezenaars of ambo's is al een oud gebruik (soms samen met afbeeldingen van de symbolen van de andere evangelisten). De arendlezenaar breekt door in de loop van de 14de en de 15de eeuw, in het bijzonder in de voormalige Nederlanden. Vaak worden ze vervaardigd uit messing.

Typologie

De adelaar wordt op de lezenaar afgebeeld. Zijn vleugels en rug dragen de eigenlijke lezenaar. Vaak zitten de klauwen van de adelaar op een bol, die op zijn beurt op een van lijstwerk voorziene schacht is geplaatst. De sokkel is soms geplaatst op poten in de vorm van leeuwen of leeuwenpoten.

Normatieve teksten

Synode XXX :

"Lorem ipsum dolor" Bron: Concilia Germaniae, vol. 3, p. 691.

Andere benamingen

Autres langues
FR	aigle-lutrin
EN	eagle lectern
DE	Adlerpult
IT	aquila leggio
ES	atril de águila

Oude talen
Latijn	termen in het Latijn
Oud- en Middelnederlands	termen in O-MNL

BALaT

De arend-lessenaars (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van arend-lessenaars (1400-1700) in BALaT

De arend-lessenaars in de bibliotheek van het KIK

Topstuk met 3D-animatie

Aigle-lutrin de Chièvres