Difference between revisions of "Koorlessenaar"

From OrnaWiki
Jump to: navigation, search
 
Line 7: Line 7:
  
 
== Definitie ==
 
== Definitie ==
 
 
Grote lessenaar op standaard geplaatst in het koor en gebruikt voor zangers of voor het lezen van heilige teksten.
 
Grote lessenaar op standaard geplaatst in het koor en gebruikt voor zangers of voor het lezen van heilige teksten.
  
 
== Hierarchie ==
 
== Hierarchie ==
 
 
* [[liturgisch voorwerp]]
 
* [[liturgisch voorwerp]]
 
** [[koorlessenaar]]
 
** [[koorlessenaar]]
Line 22: Line 20:
 
== Typologie ==
 
== Typologie ==
 
De lessenaars zijn meestal van messing, soms van hout. Sommige lessenaars zijn dubbelzijdig en bestaan uit twee schuine planken. Dit type dubbele lessenaar kan op een scharnierpunt draaien en voorzien zijn van een schroef om de hoogte van de legplanken aan te passen. De bovenkant van de lessenaar kan versierd zijn met een uitgewerkt kuifje, bolletjes of tolletjes, waaraan veters met een loden balletje aan het uiteinde werden bevestigd, die als bladwijzer fungeerden en het omslaan van de bladzijden verhinderden.
 
De lessenaars zijn meestal van messing, soms van hout. Sommige lessenaars zijn dubbelzijdig en bestaan uit twee schuine planken. Dit type dubbele lessenaar kan op een scharnierpunt draaien en voorzien zijn van een schroef om de hoogte van de legplanken aan te passen. De bovenkant van de lessenaar kan versierd zijn met een uitgewerkt kuifje, bolletjes of tolletjes, waaraan veters met een loden balletje aan het uiteinde werden bevestigd, die als bladwijzer fungeerden en het omslaan van de bladzijden verhinderden.
 
== Normatieve teksten ==
 
 
Synode XXX :
 
 
<center>"''Lorem ipsum dolor''" Bron: ''Concilia Germaniae'', vol. 3, p. 691.</center>
 
 
  
 
== Andere benamingen ==
 
== Andere benamingen ==
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
!colspan="2"|Autres langues
 
!colspan="2"|Autres langues
Line 50: Line 40:
 
|atril del coro
 
|atril del coro
 
|-
 
|-
|}
 
 
{| class="wikitable"
 
!colspan="2"|Oude talen
 
|-
 
!scope="row"| Latijn
 
|''termen in het Latijn''
 
|-
 
!scope="row"| Oud- en Middelnederlands
 
|''termen in O-MNL''
 
 
|}
 
|}
  
 
== BALaT ==
 
== BALaT ==
 
 
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=koorlessenaar&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De koorlessenaren (1400-1700) in BALaT]
 
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=koorlessenaar&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De koorlessenaren (1400-1700) in BALaT]
  
Line 69: Line 48:
  
 
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=koorlessenaar&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De koorlessenaren in de bibliotheek van het KIK]
 
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=koorlessenaar&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De koorlessenaren in de bibliotheek van het KIK]
 
== Attachement ==
 
 
[[Media:xxx.pdf|Xxx, thesaurus fiche]] : Laatste wijziging op 4-3-2020.
 
  
 
== Bibliografische orientatie ==
 
== Bibliografische orientatie ==
 
* D. Duret (abbé), ''Mobilier, vases, objets et vêtements liturgiques. Étude historique'', Paris, Letouzey & Ané, 1932, p. 129, 197, 293.
 
* D. Duret (abbé), ''Mobilier, vases, objets et vêtements liturgiques. Étude historique'', Paris, Letouzey & Ané, 1932, p. 129, 197, 293.
 
* Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 67.
 
* Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 67.

Latest revision as of 19:04, 12 December 2021

Libert van Eeghem (ontwerper) et Jan Cauthals (gieter), messing koorlessenaar, 1591. Mechelen, Sint-Romboutskathedraal. © KIK, Brussel, cliché X019646
Messing koorlessenaar afkomstig uit de collegialekerk Notre-Dame de Namur, 17de eeuw, Namen, Cathédrale Saint-Aubain. © KIK, Brussel, cliché X134389

Etymologie

Lessenaar : < les naar het voorbeeld van middeleeuws latijn lectionarium.

Definitie

Grote lessenaar op standaard geplaatst in het koor en gebruikt voor zangers of voor het lezen van heilige teksten.

Hierarchie

Oorsprong en ontwikkeling

De lessenaar werd al in de 7de eeuw gebruikt (Duret, p. 129), maar de overgebleven voorbeelden gaan niet verder terug dan de 12de eeuw.

Typologie

De lessenaars zijn meestal van messing, soms van hout. Sommige lessenaars zijn dubbelzijdig en bestaan uit twee schuine planken. Dit type dubbele lessenaar kan op een scharnierpunt draaien en voorzien zijn van een schroef om de hoogte van de legplanken aan te passen. De bovenkant van de lessenaar kan versierd zijn met een uitgewerkt kuifje, bolletjes of tolletjes, waaraan veters met een loden balletje aan het uiteinde werden bevestigd, die als bladwijzer fungeerden en het omslaan van de bladzijden verhinderden.

Andere benamingen

Autres langues
FR lutrin de choeur
EN choir lectern
DE Chorpult
IT leggio del coro, badolone (lutrin tournant)
ES atril del coro

BALaT

De koorlessenaren (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van koorlessenaren (1400-1700) in BALaT

De koorlessenaren in de bibliotheek van het KIK

Bibliografische orientatie

  • D. Duret (abbé), Mobilier, vases, objets et vêtements liturgiques. Étude historique, Paris, Letouzey & Ané, 1932, p. 129, 197, 293.
  • Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 67.