Difference between revisions of "Arend-lessenaar"
| (8 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
| − | [[File: | + | [[File:X134390.jpg|200px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/object/10026731|right|Arend-lessenaar, messing, 2e helft der XVe eeuw, afkomstig uit de collegiale kerk Notre-Dame in Namen. Namen, Cathédrale Saint-Aubain. © KIK, Brussel, cliché X134390]] |
== Etymologie == | == Etymologie == | ||
| − | + | * Lessenaar : < ''les'' naar het voorbeeld van middeleeuws latijn ''lectionarium''. | |
== Definitie == | == Definitie == | ||
| − | + | Koorlessenaar waarvan de tablet wordt ondersteund door een adelaar. | |
== Hierarchie == | == Hierarchie == | ||
| Line 14: | Line 14: | ||
== Oorsprong en ontwikkeling == | == Oorsprong en ontwikkeling == | ||
| − | + | Aangezien een adelaar naar verluidt recht in de zon kan kijken, kan hij symbolisch God en Diens woord aankijken. Ook is de adelaar het symbool van de evangelist Johannes en van Christus zelf, door analogie tussen de vlucht van de adelaar en de Hemelvaart. | |
| + | |||
| + | Het afbeelden van adelaars op [[koorlessenaar|lezenaars]] of ambo's is al een oud gebruik (soms samen met afbeeldingen van de symbolen van de andere evangelisten). De arendlezenaar breekt door in de loop van de 14de en de 15de eeuw, in het bijzonder in de voormalige Nederlanden. Vaak worden ze vervaardigd uit messing. | ||
== Typologie == | == Typologie == | ||
| − | + | De adelaar wordt op de lezenaar afgebeeld. Zijn vleugels en rug dragen de eigenlijke lezenaar. Vaak zitten de klauwen van de adelaar op een bol, die op zijn beurt op een van lijstwerk voorziene schacht is geplaatst. De sokkel is soms geplaatst op poten in de vorm van leeuwen of leeuwenpoten. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Andere benamingen == | == Andere benamingen == | ||
| Line 32: | Line 27: | ||
|- | |- | ||
!scope="row"| FR | !scope="row"| FR | ||
| − | |[[ | + | |[[aigle-lutrin]] |
|- | |- | ||
!scope="row"| EN | !scope="row"| EN | ||
| − | | | + | |eagle lectern |
|- | |- | ||
!scope="row"| DE | !scope="row"| DE | ||
| − | | | + | |Adlerpult |
|- | |- | ||
!scope="row"| IT | !scope="row"| IT | ||
| − | | | + | |aquila leggio |
|- | |- | ||
!scope="row"| ES | !scope="row"| ES | ||
| − | | | + | |atril de águila |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
== BALaT == | == BALaT == | ||
| − | [http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname= | + | [http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=arend-lessenaar&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De arend-lessenaars (1400-1700) in BALaT] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | == | + | [http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&subject=arend-lessenaar&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted Afbeelding van arend-lessenaars (1400-1700) in BALaT] |
| − | [ | + | [http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=arend-lessenaar&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De arend-lessenaars in de bibliotheek van het KIK] |
| − | == | + | == Topstuk met 3D-animatie == |
| − | + | [[Aigle-lutrin de Chièvres]] | |
Latest revision as of 14:35, 12 December 2021
Contents
Etymologie
- Lessenaar : < les naar het voorbeeld van middeleeuws latijn lectionarium.
Definitie
Koorlessenaar waarvan de tablet wordt ondersteund door een adelaar.
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
Aangezien een adelaar naar verluidt recht in de zon kan kijken, kan hij symbolisch God en Diens woord aankijken. Ook is de adelaar het symbool van de evangelist Johannes en van Christus zelf, door analogie tussen de vlucht van de adelaar en de Hemelvaart.
Het afbeelden van adelaars op lezenaars of ambo's is al een oud gebruik (soms samen met afbeeldingen van de symbolen van de andere evangelisten). De arendlezenaar breekt door in de loop van de 14de en de 15de eeuw, in het bijzonder in de voormalige Nederlanden. Vaak worden ze vervaardigd uit messing.
Typologie
De adelaar wordt op de lezenaar afgebeeld. Zijn vleugels en rug dragen de eigenlijke lezenaar. Vaak zitten de klauwen van de adelaar op een bol, die op zijn beurt op een van lijstwerk voorziene schacht is geplaatst. De sokkel is soms geplaatst op poten in de vorm van leeuwen of leeuwenpoten.
Andere benamingen
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | aigle-lutrin |
| EN | eagle lectern |
| DE | Adlerpult |
| IT | aquila leggio |
| ES | atril de águila |
BALaT
De arend-lessenaars (1400-1700) in BALaT
Afbeelding van arend-lessenaars (1400-1700) in BALaT
De arend-lessenaars in de bibliotheek van het KIK
