Difference between revisions of "Pontificaalhandschoenen"
| (4 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
| − | [[File:X073224.jpg| | + | [[File:X073224.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/11003772/img/X073224|right|Anoniem, ''De Heilige Gregorius'' (paus van 590 tot 604+), in pauselijke gewaden, ontvangt op het gehoor de boodschappen van de duif van de Heilige Geest, 17de eeuw, huile sur toile, Waasmunster, Abdij Onze-Lieve-Vrouw van Roosenberg, © KIK, Brussel, cliché X073224]] |
== Etymologie == | == Etymologie == | ||
| − | + | * Pontificaaal- : < Latijns ''pontificalis'', « pontificaal », verwant met ''pontifex'', « christelijke priester », « bisschop », « prelaat » (Sidonius Apollinaris, geciteerd door Gaffiot, p. 1200). De pontifex maximus is de paus. | |
== Definitie == | == Definitie == | ||
| Line 13: | Line 13: | ||
== Oorsprong en ontwikkeling == | == Oorsprong en ontwikkeling == | ||
| − | + | Het dragen van handschoenen door hoge kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders, als teken van hun ambt, komt reeds in de 7e eeuw voor. Pas in de 10e-11e eeuw werden zij in liturgisch verband gebruikt. Ze namen de naam chirothecae aan. | |
| − | + | Het gebruik ervan werd wijdverbreid tijdens de Middeleeuwen. De handschoenen werden toen van linnen of wol gemaakt. Vanaf de moderne tijd werd de voorkeur gegeven aan zijde. | |
| − | |||
| − | + | ''Ils sont portés pendant la messe pontificale depuis le commencement jusqu'à l'offertoire'' (Ze werden gedragen tijdens de pontificale mis van het begin tot het offertorium) (Berthod en Hardouin-Fugier) | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | == Typologie == | ||
| + | Pauselijke handschoenen zijn vaak van zijde. Ze hebben soms een manchet. Zij kunnen versierd zijn met borduurwerk, met metalen draden of zelfs met stenen of emailplaten. Ze passen meestal bij de kleur van het liturgische seizoen. | ||
== Andere benamingen == | == Andere benamingen == | ||
| − | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
!colspan="2"|Autres langues | !colspan="2"|Autres langues | ||
| Line 34: | Line 30: | ||
|- | |- | ||
!scope="row"| EN | !scope="row"| EN | ||
| − | | | + | |pontifical gloves |
|- | |- | ||
!scope="row"| DE | !scope="row"| DE | ||
| − | | | + | |Pontifikalhandschuhe |
|- | |- | ||
!scope="row"| IT | !scope="row"| IT | ||
| − | | | + | |chiroteche pontificali, guanti pontificali |
|- | |- | ||
!scope="row"| ES | !scope="row"| ES | ||
| − | | | + | |guantes pontificales |
|- | |- | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
== BALaT == | == BALaT == | ||
| − | |||
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=pontificaalhandschoenen&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De pontificaalhandschoenen (1400-1700) in BALaT] | [http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=pontificaalhandschoenen&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De pontificaalhandschoenen (1400-1700) in BALaT] | ||
| Line 64: | Line 49: | ||
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=pontificaalhandschoenen&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De pontificaalhandschoenen in de bibliotheek van het KIK] | [http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=pontificaalhandschoenen&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De pontificaalhandschoenen in de bibliotheek van het KIK] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografische orientatie == | == Bibliografische orientatie == | ||
| − | + | * Xavier Barbier de Montault, ''Traité pratique de la construction, de l'ameublement et de la décoration des églises selon les règles canoniques et les traditions romaines'', Paris, Louis Vivès, t. 2, 1877, p. 254-262. | |
| + | * Bernard Berthod et Elizabeth Hardouin-Fugier, ''Dictionnaire des arts liturgiques, XIXe-XXe siècle'', Paris, Les Editions de l'Amateur, 2006, p. 265. | ||
| + | * Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), ''Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico'', Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 330. | ||
Latest revision as of 00:02, 5 February 2022
Contents
Etymologie
- Pontificaaal- : < Latijns pontificalis, « pontificaal », verwant met pontifex, « christelijke priester », « bisschop », « prelaat » (Sidonius Apollinaris, geciteerd door Gaffiot, p. 1200). De pontifex maximus is de paus.
Definitie
Zijden handschoenen, rijk versierd met borduurwerk of ingezette motieven, gedragen door geestelijken van hoge rang.
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
Het dragen van handschoenen door hoge kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders, als teken van hun ambt, komt reeds in de 7e eeuw voor. Pas in de 10e-11e eeuw werden zij in liturgisch verband gebruikt. Ze namen de naam chirothecae aan.
Het gebruik ervan werd wijdverbreid tijdens de Middeleeuwen. De handschoenen werden toen van linnen of wol gemaakt. Vanaf de moderne tijd werd de voorkeur gegeven aan zijde.
Ils sont portés pendant la messe pontificale depuis le commencement jusqu'à l'offertoire (Ze werden gedragen tijdens de pontificale mis van het begin tot het offertorium) (Berthod en Hardouin-Fugier)
Typologie
Pauselijke handschoenen zijn vaak van zijde. Ze hebben soms een manchet. Zij kunnen versierd zijn met borduurwerk, met metalen draden of zelfs met stenen of emailplaten. Ze passen meestal bij de kleur van het liturgische seizoen.
Andere benamingen
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | gants pontificaux |
| EN | pontifical gloves |
| DE | Pontifikalhandschuhe |
| IT | chiroteche pontificali, guanti pontificali |
| ES | guantes pontificales |
BALaT
De pontificaalhandschoenen (1400-1700) in BALaT
Afbeelding van pontificaalhandschoenen (1400-1700) in BALaT
De pontificaalhandschoenen in de bibliotheek van het KIK
Bibliografische orientatie
- Xavier Barbier de Montault, Traité pratique de la construction, de l'ameublement et de la décoration des églises selon les règles canoniques et les traditions romaines, Paris, Louis Vivès, t. 2, 1877, p. 254-262.
- Bernard Berthod et Elizabeth Hardouin-Fugier, Dictionnaire des arts liturgiques, XIXe-XXe siècle, Paris, Les Editions de l'Amateur, 2006, p. 265.
- Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 330.
