Ciborievelum

Ciborievelum, Doornik, Séminaire épiscopal, begin van de 20ste eeuw, © KIK, Brussels, cliché X050742. Geen voorbeeld vroeger dan 1800 in BALaT.

Kruisvormig Ciborievelum over de ciborie, Vissoule, Église Saint-Georges, 19de eeuw, © KIK, Brussels, cliché M018974

Etymologie

xxx

Definitie

(Wit)zijden, vaak cirkelvormig velum van kostbare stof, dat de ciborie met de geconsacreerde hosties omhult. Het velum heeft een centraal gat dat over het kruisje op het deksel past (AAT).

Hierarchie

• liturgisch voorwerp
  • liturgisch parament
    • ciborievelum

• liturgisch voorwerp
  • liturgische doek
    • ciborievelum

Oorsprong en ontwikkeling

In de middeleeuwen is de ciborie als zodanig onbekend. Het ciborievelum verschijnt dan ook pas laat, na het Concilie van Trente. Het komt voor het eerst ter sprake bij Carolus Borromeus. Het gebruik ervan zou nooit veralgemeend raken vóór de 19de eeuw.

Typologie

Het ciborievelum is doorgaans van kostbare stof gemaakt en is ofwel cirkelvormig met een gat in het midden, ofwel heeft het de vorm van een Grieks kruis, eveneens met een gat in het midden. Door de opening steekt men het kruis dat op de ciborie staat. Het ciborievelum kan ook bestaan uit een stuk stof in de vorm van een driekwartcirkel met een touwtje om het te bevestigen aan het kruis van het deksel.  

Normatieve teksten

Synode XXX :

"Lorem ipsum dolor" Bron: Concilia Germaniae, vol. 3, p. 691.

Andere benamingen

Autres langues
FR	pavillon de ciboire
EN	terme EN
DE	terme DE
IT	terme IT
ES	terme ES

Oude talen
Latijn	termen in het Latijn
Oud- en Middelnederlands	termen in O-MNL

BALaT

De ciborievelums (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van ciborievelums (1400-1700) in BALaT

De ciborievelums in de bibliotheek van het KIK

Attachement

Ciborievelum, thesaurus fiche : Laatste wijziging op 4-3-2020.

Bibliografische orientatie

xxx