Rationale

From OrnaWiki
Revision as of 18:51, 14 October 2021 by MCC (talk | contribs)
Jump to: navigation, search
Rationale op Hans von Reutlingen, Reliekbuste van H. Lambertus, Luik, Trésor de la Cathédrale, 1512, © KIK, Brussel, cliché G002675

Etymologie

xxx

Definitie

Liturgisch gewaad, in de vorm van een manteltje, dat door bepaalde bisschoppen wordt gedragen. Is soms getand en met edelstenen of klein sierglaswerk versierd.

Hierarchie

Oorsprong en ontwikkeling

Dit liturgisch voorwerp verschijnt in de 10de eeuw: eerste vermelding in het sacrametarium van Ratold van Corbie, daarna in briefwisseling tussen Adalbert van Metz en Hildward van Halberstadt.

Het wordt in 1027 toegekend aan Poppo van Treffen en voor het eerst afgebeeld op een boekband uit 1030 (‘‘Missa Illyrica’‘ van Sigebert van Minden).

Het wordt gebruikt als een pallium.

Alleen de bisschoppen van het Heilig Rijk kregen het: Würzburg, Augsburg, Konstanz, Regensburg, Eichstätt, Bamberg, Naumburg, Halberstadt, Paderborn, Minden, Spiers, Trente, Metz, Praag, Olmütz, Toul en vooral Luik. Buiten het Heilig Rijk hadden alleen de patriarch van Aquileia en de bisschop van Krakau er een.

Typologie

Van rationales bestaan er drie typologieën:

  • 1: in de vorm van een Y-vormig pallium maar met een kortere verticale band en rijker versierd.
  • 2: een borstpand en een rugpand geflankeerd door twee langere verticale banden.
  • 3: een soms gekanteeld schoudermanteltje.

Normatieve teksten

Synode XXX :

"Lorem ipsum dolor" Bron: Concilia Germaniae, vol. 3, p. 691.


Andere benamingen

Autres langues
FR rational
EN rationale
DE Rationale
IT razionale
ES superhumeral
Oude talen
Latijn termen in het Latijn
Oud- en Middelnederlands termen in O-MNL

BALaT

De rationale (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van rationale(1400-1700) in BALaT

De rationale in de bibliotheek van het KIK

Attachement

Rationale, thesaurus fiche : Laatste wijziging op 4-3-2020.

Bibliografische orientatie

xxx