Difference between revisions of "Torenmonstrans"
| (8 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
| − | [[File: | + | [[File:X130704.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/44093/img/X130704|right|''Torenmonstrans'', 1520, Leuven, M-Museum Leuven, © KIK, Brussel, cliché X130704]] |
| + | [[File:X137769.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/20005325/img/X137769|right|''Torenmonstrans'', 1ste helft van de 17de eeuw, Sint-Joost-ten-Node, Kerk Sint-Joost, © KIK, Brussel, cliché X137769]] | ||
== Etymologie == | == Etymologie == | ||
| − | + | Monstrans: < middeleeuws latijn monstrantia, van monstrare = aanwijzen, de aandacht vestigen op. | |
== Definitie == | == Definitie == | ||
Monstrans waarvan het gedeelte dat de hostie zichtbaar maakt, de vorm van een toren heeft. | Monstrans waarvan het gedeelte dat de hostie zichtbaar maakt, de vorm van een toren heeft. | ||
| − | == Hierarchie == | + | == Hierarchie== |
| + | *[[liturgisch voorwerp]] | ||
| + | **[[monstrans]] | ||
| + | ***[[torenmonstrans]] | ||
== Oorsprong en ontwikkeling == | == Oorsprong en ontwikkeling == | ||
| − | + | De torenmonstrans is de eerste vorm die zich ontwikkelt. Het gaat om een slanke architecturale vorm in miniatuur. Aanvankelijk zijn de vormen weliswaar nog eenvoudig, maar de monstransen van het einde van de middeleeuwen vormen complexe gotische (''flamboyante'') composities die doen denken aan de baldakijnen boven de beelden. | |
| + | |||
| + | De torenvorm houdt in de moderne tijd stand, met een decoratief repertoire dat herinnert aan de oudheid. De rijzige slanke vorm blijft evenwel behouden. Vanaf het einde van de 16de eeuw dringt echter de [[cilindermonstrans]] almaar meer door. | ||
| + | |||
| + | De meeste torenmonstransen zijn cilindermonstransen. | ||
== Typologie == | == Typologie == | ||
| − | + | De torenmonstrans heeft een (veelal cilindervormige) houder voor de hostie, met daarop een dak of mini-architectuurvorm, het geheel op een voet waarvan de steel voorzien is van een knoop. | |
== Normatieve teksten == | == Normatieve teksten == | ||
| − | + | Zie [[monstrans]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Andere benamingen == | == Andere benamingen == | ||
| Line 31: | Line 35: | ||
|- | |- | ||
!scope="row"| EN | !scope="row"| EN | ||
| − | | | + | |tower monstrance |
|- | |- | ||
!scope="row"| DE | !scope="row"| DE | ||
| − | | | + | |Turmmonstranz |
|- | |- | ||
!scope="row"| IT | !scope="row"| IT | ||
| − | | | + | |ostensorio architettonico |
|- | |- | ||
!scope="row"| ES | !scope="row"| ES | ||
| − | | | + | |custodia arquitectónica |
|- | |- | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
| Line 62: | Line 56: | ||
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=torenmonstrans&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De torenmonstransen in de bibliotheek van het KIK] | [http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=torenmonstrans&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De torenmonstransen in de bibliotheek van het KIK] | ||
| − | == | + | == Topstuk == |
| − | + | [[Ostensoir de Chapelle-lez-Herlaimont]] | |
| − | [[ | ||
== Bibliografische orientatie == | == Bibliografische orientatie == | ||
| − | + | * ''Glossarium Artis'', Faszikel 2, ''Liturgische geräte, Kreuze une Reliquiare der Christlichen Kirchen - Objets liturgiques, croix et reliquaires des églises chrétiennes'', Dokumentationsstelle Tûbingen, Tübingen-Strasbourg, 1972, p. 38. | |
| + | * ''Sacraal metaal. Liturgische gebruiksvoorwerpen : betekenis, funktie, evolutie, vorm'', tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden, Museum voor religieuze kunst, vol. 1, 1984, p. 15-16 et vol. 2, p. 15. | ||
Latest revision as of 22:07, 10 December 2021
Contents
Etymologie
Monstrans: < middeleeuws latijn monstrantia, van monstrare = aanwijzen, de aandacht vestigen op.
Definitie
Monstrans waarvan het gedeelte dat de hostie zichtbaar maakt, de vorm van een toren heeft.
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
De torenmonstrans is de eerste vorm die zich ontwikkelt. Het gaat om een slanke architecturale vorm in miniatuur. Aanvankelijk zijn de vormen weliswaar nog eenvoudig, maar de monstransen van het einde van de middeleeuwen vormen complexe gotische (flamboyante) composities die doen denken aan de baldakijnen boven de beelden.
De torenvorm houdt in de moderne tijd stand, met een decoratief repertoire dat herinnert aan de oudheid. De rijzige slanke vorm blijft evenwel behouden. Vanaf het einde van de 16de eeuw dringt echter de cilindermonstrans almaar meer door.
De meeste torenmonstransen zijn cilindermonstransen.
Typologie
De torenmonstrans heeft een (veelal cilindervormige) houder voor de hostie, met daarop een dak of mini-architectuurvorm, het geheel op een voet waarvan de steel voorzien is van een knoop.
Normatieve teksten
Zie monstrans.
Andere benamingen
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | ostensoir-tourelle |
| EN | tower monstrance |
| DE | Turmmonstranz |
| IT | ostensorio architettonico |
| ES | custodia arquitectónica |
BALaT
De torenmonstransen (1400-1700) in BALaT
Afbeelding van torenmonstransen (1400-1700) in BALaT
De torenmonstransen in de bibliotheek van het KIK
Topstuk
Ostensoir de Chapelle-lez-Herlaimont
Bibliografische orientatie
- Glossarium Artis, Faszikel 2, Liturgische geräte, Kreuze une Reliquiare der Christlichen Kirchen - Objets liturgiques, croix et reliquaires des églises chrétiennes, Dokumentationsstelle Tûbingen, Tübingen-Strasbourg, 1972, p. 38.
- Sacraal metaal. Liturgische gebruiksvoorwerpen : betekenis, funktie, evolutie, vorm, tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden, Museum voor religieuze kunst, vol. 1, 1984, p. 15-16 et vol. 2, p. 15.
