Dorsalia

Fragment van dorsalia. Wandtapijt geweven voor de kapel Tour en Taxis in de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavelkerk in Brussel, 1517, Brussel, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, © KIK, Brussel, cliché X079652

Dorsalia in Jean Tavernier et Loyset Liédé, Aanbiding van de H. Eucharistie, Getijdenboek, folio 55 van ms. IV 1290, Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 1441-1460, © KIK, Brussel, cliché X004138

Dorsalia in Eustache le Sueur,Mis van H. Martinus, eerste helft van de 17de eeuw, olieverf op doek, Parijs, Musée du Louvre, © KIK, Brussel, cliché B023184

Etymologie

xxx

Definitie

Tijdens grote plechtigheden hingen stoffen versieringen aan de muren rond het hoofdaltaar en in de architectuur van de rest van de kerk.

Hierarchie

• liturgisch voorwerp
  • liturgische doek
    • dorsalia

Oorsprong en ontwikkeling

Het gebruik van de dorsalia als decoratief element in kerken gaat terug tot de eerste eeuwen van de christenheid. In de middeleeuwen komen ze nog in groten getale voor. Ze worden aangebracht in het koor, achter de altaren of de beelden. In zeldzamer gevallen doen ze dienst om de bogen van het schip te versieren.

Het gebruik ervan neemt af in de moderne periode, wanneer de versiering van de kerkmuren almaar vaker wordt uitgevoerd in marmer en pleisterwerk.

Typologie

Wat materiaal betreft zijn de dorsalia uiteenlopend: zijde, linnen, wol. Het kon om kostbare stoffen gaan, soms afkomstig uit het Oosten, wandtapijten met iconografische afbeeldingen, enz.

Normatieve teksten

Synode XXX :

"Lorem ipsum dolor" Bron: Concilia Germaniae, vol. 3, p. 691.

Andere benamingen

dorsaal

Autres langues
FR	tenture d'église
EN	terme EN
DE	terme DE
IT	terme IT
ES	terme ES

Oude talen
Latijn	termen in het Latijn
Oud- en Middelnederlands	termen in O-MNL

BALaT

De dorsalia (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van dorsalia (1400-1700) in BALaT

De dorsaliain de bibliotheek van het KIK

Attachement

Dorsalia, thesaurus fiche : Laatste wijziging op 4-3-2020.

Bibliografische orientatie

xxx