Pateen

Pateen met afbeelding van Christus, 1561, verguld zilver, gedreven en gegraveerd, Boussu-en-Fagne, Eglise Saint-Nicolas, © KIK, Brussel, cliché M097641

Etymologie

xxx

Definitie

Ondiepe schaal, in de regel van edelmetaal, gebruikt in de christelijke liturgie waarop de grote hostie rust, soms zowel voor als na de inzegening (AAT).

Hierarchie

• liturgisch voorwerp
  • liturgisch vat
    • pateen
      • communiepateen

Oorsprong en ontwikkeling

xxx gebruikt door de priester bij het altaar $(Jean Mabillon, De azymo, cité par Joseph Alexandre Martigny, Dictionnaire des antiquités chrétiennes, Paris, L. Hachette, 1865, p. 496-497).

Typologie

xxx De versieringen zijn gewoonlijk fijn gebeiteld en zonder reliëf, om te voorkomen dat deeltjes van de hostie aan de versiering blijven kleven.

Normatieve teksten

Synode XXX :

"Lorem ipsum dolor" Bron: Concilia Germaniae, vol. 3, p. 691.

Andere benamingen

Autres langues
FR	patène
EN	paten
DE	Patene
IT	patena
ES	patena

Oude talen
Latijn	termen in het Latijn
Oud- en Middelnederlands	termen in O-MNL

BALaT

De patenen (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van patenen (1400-1700) in BALaT

De patenen in de bibliotheek van het KIK

Attachement

Pateen, thesaurus fiche : Laatste wijziging op 4-3-2020.

Bibliografische orientatie

• D. Duret (abbé), Mobilier, vases, objets et vêtements liturgiques. Étude historique, Paris, Letouzey & Ané, 1932, p. 48-52, 135-36, 220-221, 303-304.
• Sacraal metaal. Liturgische gebruiksvoorwerpen : betekenis, funktie, evolutie, vorm, cat. tent., Sint-Truiden, Museum voor religieuze kunst, vol. 1, 1984, p. 5.