Monstranssluier

Monstranssluier, Zinnik, église Saint-Vincent, ende van de 17de eeuw, © KIK, Brussel, cliché M037444.

Monstranssluier en voet, Floriffoux, église Sainte-Gertrude, ca. 1900, © KIK, Brussel, cliché M022855.

Etymologie

• Monstrans: < middeleeuws latijn monstrantia, van monstrare, « aanwijzen », « de aandacht vestigen op ».

• Sluier: in 1527 slo(e)yer = zekere fijne, doorschijnende katoenen of zijden stof < Middelnederduits sloier, sloiger.

Definitie

Klein doek, gemonteerd op een voet, om de monstrans - dat het heilig sacrament bevat - op het altaar te verbergen tijdens de preek.

Hierarchie

• liturgisch voorwerp
  • altaartoebehoren
    • monstranssluier

• liturgisch voorwerp
  • liturgische doek
    • monstranssluier

Definitie

Kleine sluier op een voet (de altaarvelum houder) die tijdens de preek de monstrans met het Heilig Sacrament – de geconsacreerde hostie – op het altaar aan het oog onttrekt.

Oorsprong en gebruik

De monstranssluier is van recente oorsprong (vermoedelijk in de 18de eeuw) en maakt het mogelijk de monstrans niet te moeten opbergen wanneer zich tijdens de aanbiddingstijden in de kerk activiteiten voordoen die niet met de monstrans te maken hebben, bijvoorbeeld wanneer een prediker het woord neemt of tijdens het schoonmaken of het onderhoud van de kerk.

Typologie

Het gaat om een sluier met een rechthoekige of vierkantige vorm. Hij wordt op een altaarvelum houder aangebracht.

Normatieve teksten

Op ongeschikte momenten moet het Heilig Sacrament aan het oog onttrokken worden.

Andere benamingen

Autres langues
FR	voile d'exposition
EN	exposition screen
DE	Vorsatzvelum
IT	cortina per il Santissimo Sacramento
ES	cortina para el Santísimo

BALaT

De monstranssluiers (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van monstranssluiers (1400-1700) in BALaT

De monstranssluiers in de bibliotheek van het KIK

Bibliografische orientatie

• Joseph Braun, Die liturgischen Paramente in Gegenwart und Vergangenheit. Ein Handbuch der Paramentik, Herder & Co, Fribourg-en-Brisgau, 1924, p. 233.
• Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999; p. 49 et 280.