Difference between revisions of "Tabernakelsluier"
| Line 5: | Line 5: | ||
Tabernakelsluier, ook conopeum genoemd, ''[[conopée]]'' in het Frans. | Tabernakelsluier, ook conopeum genoemd, ''[[conopée]]'' in het Frans. | ||
| + | |||
< Grieks ''κωνωπειον'': ‘muskietennet’, daarna < middeleeuws Latijn ''conopeum'': ‘baldakijn, kleed dat het heilig sacrament beschermt’ (canopum ca. 1250, canapium 1518 in Latham, zie ook Du Cange, s.v. ''canapeum'' en ''canopeum''), afgeleid van het algemenere klassiek Latijnse ‘baldakijn, gordijn’. | < Grieks ''κωνωπειον'': ‘muskietennet’, daarna < middeleeuws Latijn ''conopeum'': ‘baldakijn, kleed dat het heilig sacrament beschermt’ (canopum ca. 1250, canapium 1518 in Latham, zie ook Du Cange, s.v. ''canapeum'' en ''canopeum''), afgeleid van het algemenere klassiek Latijnse ‘baldakijn, gordijn’. | ||
Revision as of 20:34, 20 June 2020
Contents
Etymologie
Tabernakelsluier, ook conopeum genoemd, conopée in het Frans.
< Grieks κωνωπειον: ‘muskietennet’, daarna < middeleeuws Latijn conopeum: ‘baldakijn, kleed dat het heilig sacrament beschermt’ (canopum ca. 1250, canapium 1518 in Latham, zie ook Du Cange, s.v. canapeum en canopeum), afgeleid van het algemenere klassiek Latijnse ‘baldakijn, gordijn’.
Definitie
Kleed of geheel van gordijnen ter omhulling van het tabernakel.
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
De oorsprong van de tabernakelsluier is moeilijk te achterhalen. De eerste geschriften die het gebruik van een dergelijk object in textiel aanraden, dateren van het einde van de 16de of het begin van de 17de eeuw. Het gebruik van de tabernakelsluier hangt natuurlijk af van de manier waarop de geconsacreerde hosties worden bewaard. De middeleeuwse synodale statuten bekommeren zich inderdaad vooral over een correcte bescherming van de hosties op een veilige en respectabele plaats, zoals een tabernakel. Het gebruik daarvan is dan nauw verbonden met zijn type: altaartabernakel, muurtabernakel, sacramentstoren…
Typologie
Gordijn of geheel van gordijnen met symbolische betekenis verwijzend naar de tent uit de Exodus waarin zich de ark van het verbond bevond, symbool voor Gods aanwezigheid. De tabernakelsluier moet de voorgeschreven kleur van de misliturgie hebben (Diocésaine d'Art Sacré, Parijs). In de 18de eeuw is de tabernakelsluier gewoonlijk samengesteld uit een lambrekijn en één of twee gordijnen, vergelijkbaar met een theatergordijn. Indien hij uitsluitend uit een lambrekijn bestaat, dan bedekt hij enkel de bovenkant van het tabernakel. Als hij uit slechts één gordijn bestaat, is hij soms moeilijk te onderscheiden van een monstranssluier.
Normatieve teksten
Synode XXX :
Andere benamingen
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | conopée |
| EN | terme EN |
| DE | terme DE |
| IT | terme IT |
| ES | terme ES |
| Oude talen | |
|---|---|
| Latijn | termen in het Latijn |
| Oud- en Middelnederlands | termen in O-MNL |
BALaT
De tabernakelsluiers (1400-1700) in BALaT
Afbeelding van tabernakelsluiers (1400-1700) in BALaT
De tabernakelsluiers in de bibliotheek van het KIK
Attachement
Tabernakelsluier, thesaurus fiche : Laatste wijziging op 4-3-2020.
Bibliografische orientatie
- Joseph Braun, Die liturgischen Paramente in Gegenwart und Vergangenheit. Ein Handbuch der Paramentik, Herder & Co, Fribourg-en-Brisgau, 1924, p. 231-232
- Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. $$.
