Difference between revisions of "Torenmonstrans"

From OrnaWiki
Jump to: navigation, search
(Created blank page)
 
 
(11 intermediate revisions by 2 users not shown)
Line 1: Line 1:
 +
[[File:X130704.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/44093/img/X130704|right|''Torenmonstrans'', 1520, Leuven, M-Museum Leuven, © KIK, Brussel, cliché X130704]]
 +
[[File:X137769.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/20005325/img/X137769|right|''Torenmonstrans'', 1ste helft van de 17de eeuw, Sint-Joost-ten-Node, Kerk Sint-Joost, © KIK, Brussel, cliché X137769]]
  
 +
== Etymologie ==
 +
Monstrans: < middeleeuws latijn monstrantia, van monstrare = aanwijzen, de aandacht vestigen op.
 +
 +
== Definitie ==
 +
Monstrans waarvan het gedeelte dat de hostie zichtbaar maakt, de vorm van een toren heeft.
 +
 +
== Hierarchie==
 +
*[[liturgisch voorwerp]]
 +
**[[monstrans]]
 +
***[[torenmonstrans]]
 +
 +
== Oorsprong en ontwikkeling ==
 +
De torenmonstrans is de eerste vorm die zich ontwikkelt. Het gaat om een slanke architecturale vorm in miniatuur. Aanvankelijk zijn de vormen weliswaar nog eenvoudig, maar de monstransen van het einde van de middeleeuwen vormen complexe gotische (''flamboyante'') composities die doen denken aan de baldakijnen boven de beelden.
 +
 +
De torenvorm houdt in de moderne tijd stand, met een decoratief repertoire dat herinnert aan de oudheid. De rijzige slanke vorm blijft evenwel behouden. Vanaf het einde van de 16de eeuw dringt echter de [[cilindermonstrans]] almaar meer door.
 +
 +
De meeste torenmonstransen zijn cilindermonstransen.
 +
 +
== Typologie ==
 +
De torenmonstrans heeft een (veelal cilindervormige) houder voor de hostie, met daarop een dak of mini-architectuurvorm, het geheel op een voet waarvan de steel voorzien is van een knoop.
 +
 +
== Normatieve teksten ==
 +
Zie [[monstrans]].
 +
 +
== Andere benamingen ==
 +
 +
{| class="wikitable"
 +
!colspan="2"|Autres langues
 +
|-
 +
!scope="row"| FR
 +
|[[ostensoir-tourelle]]
 +
|-
 +
!scope="row"| EN
 +
|tower monstrance
 +
|-
 +
!scope="row"| DE
 +
|Turmmonstranz
 +
|-
 +
!scope="row"| IT
 +
|ostensorio architettonico
 +
|-
 +
!scope="row"| ES
 +
|custodia arquitectónica
 +
|-
 +
|}
 +
 +
== BALaT ==
 +
 +
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=torenmonstrans&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De torenmonstransen (1400-1700) in BALaT]
 +
 +
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&subject=torenmonstrans&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted Afbeelding van torenmonstransen (1400-1700) in BALaT]
 +
 +
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=torenmonstrans&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De torenmonstransen in de bibliotheek van het KIK]
 +
 +
== Topstuk ==
 +
[[Ostensoir de Chapelle-lez-Herlaimont]]
 +
 +
== Bibliografische orientatie ==
 +
* ''Glossarium Artis'', Faszikel 2, ''Liturgische geräte, Kreuze une Reliquiare der Christlichen Kirchen - Objets liturgiques, croix et reliquaires des églises chrétiennes'', Dokumentationsstelle Tûbingen, Tübingen-Strasbourg, 1972, p. 38.
 +
* ''Sacraal metaal. Liturgische gebruiksvoorwerpen : betekenis, funktie, evolutie, vorm'', tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden, Museum voor religieuze kunst, vol. 1, 1984, p. 15-16 et vol. 2, p. 15.

Latest revision as of 21:07, 10 December 2021

Torenmonstrans, 1520, Leuven, M-Museum Leuven, © KIK, Brussel, cliché X130704
Torenmonstrans, 1ste helft van de 17de eeuw, Sint-Joost-ten-Node, Kerk Sint-Joost, © KIK, Brussel, cliché X137769

Etymologie

Monstrans: < middeleeuws latijn monstrantia, van monstrare = aanwijzen, de aandacht vestigen op.

Definitie

Monstrans waarvan het gedeelte dat de hostie zichtbaar maakt, de vorm van een toren heeft.

Hierarchie

Oorsprong en ontwikkeling

De torenmonstrans is de eerste vorm die zich ontwikkelt. Het gaat om een slanke architecturale vorm in miniatuur. Aanvankelijk zijn de vormen weliswaar nog eenvoudig, maar de monstransen van het einde van de middeleeuwen vormen complexe gotische (flamboyante) composities die doen denken aan de baldakijnen boven de beelden.

De torenvorm houdt in de moderne tijd stand, met een decoratief repertoire dat herinnert aan de oudheid. De rijzige slanke vorm blijft evenwel behouden. Vanaf het einde van de 16de eeuw dringt echter de cilindermonstrans almaar meer door.

De meeste torenmonstransen zijn cilindermonstransen.

Typologie

De torenmonstrans heeft een (veelal cilindervormige) houder voor de hostie, met daarop een dak of mini-architectuurvorm, het geheel op een voet waarvan de steel voorzien is van een knoop.

Normatieve teksten

Zie monstrans.

Andere benamingen

Autres langues
FR ostensoir-tourelle
EN tower monstrance
DE Turmmonstranz
IT ostensorio architettonico
ES custodia arquitectónica

BALaT

De torenmonstransen (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van torenmonstransen (1400-1700) in BALaT

De torenmonstransen in de bibliotheek van het KIK

Topstuk

Ostensoir de Chapelle-lez-Herlaimont

Bibliografische orientatie

  • Glossarium Artis, Faszikel 2, Liturgische geräte, Kreuze une Reliquiare der Christlichen Kirchen - Objets liturgiques, croix et reliquaires des églises chrétiennes, Dokumentationsstelle Tûbingen, Tübingen-Strasbourg, 1972, p. 38.
  • Sacraal metaal. Liturgische gebruiksvoorwerpen : betekenis, funktie, evolutie, vorm, tentoonstellingscatalogus, Sint-Truiden, Museum voor religieuze kunst, vol. 1, 1984, p. 15-16 et vol. 2, p. 15.
Retrieved from "http://ornasacra.kikirpa.be/index.php?title=Torenmonstrans&oldid=5711"