Difference between revisions of "Dorsalia"
| (9 intermediate revisions by 2 users not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
| − | [[File: | + | [[File:X079652.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/20038607/img/X079652|right|Fragment van ''dorsalia''. Wandtapijt geweven voor de kapel Tour en Taxis in de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavelkerk in Brussel, 1517, Brussel, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, © KIK, Brussel, cliché X079652]] |
| + | [[File:X004138.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/20049648/img/X004138|right|''Dorsalia'' in Jean Tavernier et Loyset Liédé, ''Aanbiding van de H. Eucharistie'', Getijdenboek, folio 55 van ms. IV 1290, Brussel, Koninklijke Bibliotheek van België, 1441-1460, © KIK, Brussel, cliché X004138]] | ||
| + | [[File:B023184.jpg|300px|thumb|link=http://balat.kikirpa.be/obj/40006355/img/B023184|right|''Dorsalia'' in Eustache le Sueur, ''Mis van H. Martinus'', eerste helft van de 17de eeuw, olieverf op doek, Parijs, Musée du Louvre, © KIK, Brussel, cliché B023184]] | ||
== Etymologie == | == Etymologie == | ||
| − | + | Dorsale (het behangsel achter de bisschopszetel, 1350): < Latijn ''dorsale'' (idem), van ''dorsum'', « rug » ([https://www.etymologiebank.nl/trefwoord/dorsalia etymologiebank.nl] en Gaffiot, p. 557). | |
== Definitie == | == Definitie == | ||
| − | + | Tijdens grote plechtigheden hingen stoffen versieringen aan de muren rond het hoofdaltaar en in de architectuur van de rest van de kerk. | |
| − | == Hierarchie == | + | == Hierarchie== |
| + | *[[liturgisch voorwerp]] | ||
| + | **[[liturgische doek]] | ||
| + | ***[[dorsalia]] | ||
== Oorsprong en ontwikkeling == | == Oorsprong en ontwikkeling == | ||
| − | + | Het gebruik van de dorsalia als decoratief element in kerken gaat terug tot de eerste eeuwen van de christenheid. In de middeleeuwen komen ze nog in groten getale voor. Ze worden aangebracht in het koor, achter de altaren of de beelden. In zeldzamer gevallen doen ze dienst om de bogen van het schip te versieren. | |
| + | |||
| + | Het gebruik ervan neemt af in de moderne periode, wanneer de versiering van de kerkmuren almaar vaker wordt uitgevoerd in marmer en pleisterwerk. | ||
== Typologie == | == Typologie == | ||
| − | + | Wat materiaal betreft zijn de dorsalia uiteenlopend: zijde, linnen, wol. Het kon om kostbare stoffen gaan, soms afkomstig uit het Oosten, wandtapijten met iconografische afbeeldingen, enz. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Andere benamingen == | == Andere benamingen == | ||
| + | dorsaal | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
| Line 31: | Line 32: | ||
|- | |- | ||
!scope="row"| EN | !scope="row"| EN | ||
| − | | | + | |church curtains |
|- | |- | ||
!scope="row"| DE | !scope="row"| DE | ||
| − | | | + | |Kirche Vorhänge |
|- | |- | ||
!scope="row"| IT | !scope="row"| IT | ||
| − | | | + | |tendaggi per la chiesa |
|- | |- | ||
!scope="row"| ES | !scope="row"| ES | ||
| − | | | + | |cortinas de iglesia |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|- | |- | ||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
== BALaT == | == BALaT == | ||
| − | |||
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=dorsalia&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De dorsalia (1400-1700) in BALaT] | [http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=dorsalia&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De dorsalia (1400-1700) in BALaT] | ||
| Line 61: | Line 51: | ||
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=dorsalia&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De dorsaliain de bibliotheek van het KIK] | [http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=dorsalia&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De dorsaliain de bibliotheek van het KIK] | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Latest revision as of 20:56, 2 February 2022
Contents
Etymologie
Dorsale (het behangsel achter de bisschopszetel, 1350): < Latijn dorsale (idem), van dorsum, « rug » (etymologiebank.nl en Gaffiot, p. 557).
Definitie
Tijdens grote plechtigheden hingen stoffen versieringen aan de muren rond het hoofdaltaar en in de architectuur van de rest van de kerk.
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
Het gebruik van de dorsalia als decoratief element in kerken gaat terug tot de eerste eeuwen van de christenheid. In de middeleeuwen komen ze nog in groten getale voor. Ze worden aangebracht in het koor, achter de altaren of de beelden. In zeldzamer gevallen doen ze dienst om de bogen van het schip te versieren.
Het gebruik ervan neemt af in de moderne periode, wanneer de versiering van de kerkmuren almaar vaker wordt uitgevoerd in marmer en pleisterwerk.
Typologie
Wat materiaal betreft zijn de dorsalia uiteenlopend: zijde, linnen, wol. Het kon om kostbare stoffen gaan, soms afkomstig uit het Oosten, wandtapijten met iconografische afbeeldingen, enz.
Andere benamingen
dorsaal
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | tenture d'église |
| EN | church curtains |
| DE | Kirche Vorhänge |
| IT | tendaggi per la chiesa |
| ES | cortinas de iglesia |
BALaT
De dorsalia (1400-1700) in BALaT
