Difference between revisions of "Lavabodoekje"

From OrnaWiki
Jump to: navigation, search
 
(3 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 2: Line 2:
  
 
== Etymologie ==
 
== Etymologie ==
xxx
+
* Lavabo : Latijnse term ''lavabo'', « ik zal wassen ».
 +
* Doek : < oudsaksisch ''dōk'' ; < oudhoogduits ''tuoh'' ; oudfries ''dōk'', « geweven stof » ([https://etymologiebank.nl/trefwoord/doek etymologiebank.nl]).
  
 
== Definitie ==
 
== Definitie ==
Katoenen of linnen handdoekje dat gebruikt wordt om de handen van de priester af te drogen na het ritueel van de handwassing.
+
Katoenen of linnen handdoekje dat gebruikt wordt om de handen van de priester af te drogen na het ritueel van de handwassing. Er is ook een lavabodoekje in de sacristie voor en na de mis; het wordt ook gebruikt voor het wassen van de handen.
  
 
== Hierarchie ==
 
== Hierarchie ==
Line 18: Line 19:
 
== Typologie ==
 
== Typologie ==
 
Eenvoudige rechthoekige witte linnen doek (meestal 30cm bij 45cm) soms met een geborduurd kruis aan een kant om het te onderscheiden van de [[purificatorium]].
 
Eenvoudige rechthoekige witte linnen doek (meestal 30cm bij 45cm) soms met een geborduurd kruis aan een kant om het te onderscheiden van de [[purificatorium]].
 
== Normatieve teksten ==
 
 
Synode XXX :
 
 
<center>"''Lorem ipsum dolor''" Bron: ''Concilia Germaniae'', vol. 3, p. 691.</center>
 
 
  
 
== Andere benamingen ==
 
== Andere benamingen ==
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
!colspan="2"|Autres langues
 
!colspan="2"|Autres langues
Line 35: Line 28:
 
|-
 
|-
 
!scope="row"| EN
 
!scope="row"| EN
|terme EN
+
|manuterge
 
|-
 
|-
 
!scope="row"| DE
 
!scope="row"| DE
|terme DE
+
|Lavabotüchlein
 
|-
 
|-
 
!scope="row"| IT
 
!scope="row"| IT
|terme IT
+
|manutergio
 
|-
 
|-
 
!scope="row"| ES
 
!scope="row"| ES
|terme ES
+
|manutergio
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
Line 53: Line 46:
 
!scope="row"| Latijn
 
!scope="row"| Latijn
 
|''manutergium'', ''extersorium''
 
|''manutergium'', ''extersorium''
|-
 
!scope="row"| Oud- en Middelnederlands
 
|''termen in O-MNL''
 
 
|}
 
|}
  
 
== BALaT ==
 
== BALaT ==
 
 
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=lavabodoekje&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De lavabodoekjes (1400-1700) in BALaT]
 
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=lavabodoekje&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De lavabodoekjes (1400-1700) in BALaT]
  
Line 65: Line 54:
  
 
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=lavabodoekje&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De lavabodoekjes in de bibliotheek van het KIK]
 
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=lavabodoekje&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De lavabodoekjes in de bibliotheek van het KIK]
 
== Attachement ==
 
 
[[Media:lavabodoekje.pdf|Lavabodoekje, thesaurus fiche]] : Laatste wijziging op 4-3-2020.
 
  
 
== Bibliografische orientatie ==
 
== Bibliografische orientatie ==
xxx
+
* Franz Bock, ''Geschichte der liturgischen Gewänder des Mittelalters: oder Entstehung und Entwicklung der kirchlichen Ornate und Paramente in Rücksicht auf Stoff, Gewebe, Farbe, Zeichnung, Schnitt und rituelle Bedeutung'', [https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/bock1871bd3 vol. 3], Max Cohen, Bonn, 1871, p. 23-34.
 +
* Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), ''Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico'', Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 286.

Latest revision as of 19:23, 2 February 2022

Lavabodoekje in Robert Campin (copie), Gregoriusmis, olieverf op paneel, 1476-1500, Brussel, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, © KIK, Brussel, cliché B126865.

Etymologie

  • Lavabo : Latijnse term lavabo, « ik zal wassen ».
  • Doek : < oudsaksisch dōk ; < oudhoogduits tuoh ; oudfries dōk, « geweven stof » (etymologiebank.nl).

Definitie

Katoenen of linnen handdoekje dat gebruikt wordt om de handen van de priester af te drogen na het ritueel van de handwassing. Er is ook een lavabodoekje in de sacristie voor en na de mis; het wordt ook gebruikt voor het wassen van de handen.

Hierarchie

Hierarchie

Oorsprong en ontwikkeling

De handen wassen vóór de mis is een gebruik dat teruggaat tot het begin van het christendom.

Typologie

Eenvoudige rechthoekige witte linnen doek (meestal 30cm bij 45cm) soms met een geborduurd kruis aan een kant om het te onderscheiden van de purificatorium.

Andere benamingen

Autres langues
FR manuterge
EN manuterge
DE Lavabotüchlein
IT manutergio
ES manutergio
Oude talen
Latijn manutergium, extersorium

BALaT

De lavabodoekjes (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van lavabodoekjes (1400-1700) in BALaT

De lavabodoekjes in de bibliotheek van het KIK

Bibliografische orientatie

  • Franz Bock, Geschichte der liturgischen Gewänder des Mittelalters: oder Entstehung und Entwicklung der kirchlichen Ornate und Paramente in Rücksicht auf Stoff, Gewebe, Farbe, Zeichnung, Schnitt und rituelle Bedeutung, vol. 3, Max Cohen, Bonn, 1871, p. 23-34.
  • Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 286.