Difference between revisions of "Paaskandelaar"

From OrnaWiki
Jump to: navigation, search
Line 14: Line 14:
  
 
== Oorsprong en ontwikkeling ==
 
== Oorsprong en ontwikkeling ==
xxx
+
De traditie van de [[paaskaars]] gaat terug tot het begin van het christendom (zeker tot de 4de eeuw). Ze werd gebruikt in combinatie met een kandelaar.
  
 
== Typologie ==
 
== Typologie ==
xxx
+
 
 +
Net als de [[paaskaars|kaars]] die hij moet dragen heeft de paaskandelaar een groot formaat (tussen 1,20 en wel 6 meter). De eenvoudigste kandelaars zijn gemaakt van gesmeed metaal en zijn niet meer dan een fijne lange steel die op poten rust.
 +
 
 +
Op het einde van de middeleeuwen vindt men tal van kandelaars in verguld messing. De schacht van de kandelaar rust op een voet, die soms op pootjes staat. Bovenaan bevinden zich een grote druipschaal en een houder voor de kaars.
 +
 
 +
De paaskandelaars van de middeleeuwen konden ook meer dan één arm hebben (drie armen symboliseerden dan de drie treurende vrouwen bij Christus' graf) of versierd zijn met beelden (taferelen uit het Lijdensverhaal, een Maagd met Kind). Soms was op de schacht een [[kandelaar-lessenaar|lessenaar]] aangebracht.
 +
 
 +
De kandelaars van de moderne tijd bestaan uit een enkelvoudige schacht die vaak is opgedeeld in tal van verdikkingen.   
  
 
== Normatieve teksten ==
 
== Normatieve teksten ==
Line 27: Line 34:
  
 
== Andere benamingen ==
 
== Andere benamingen ==
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
 
!colspan="2"|Autres langues
 
!colspan="2"|Autres langues
Line 59: Line 65:
  
 
== BALaT ==
 
== BALaT ==
 
 
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=paaskandelaar&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De paaskandelaars (1400-1700) in BALaT]
 
[http://balat.kikirpa.be/results.php?typesearch=advanced&objectname=paaskandelaar&period_start=1400&period_end=1700&sort=unsorted De paaskandelaars (1400-1700) in BALaT]
  
Line 71: Line 76:
  
 
== Bibliografische orientatie ==
 
== Bibliografische orientatie ==
 
+
Monique de Ruette, Gilberte Dewanckel, Michel Dupas, Eric Duverger, Luc Maes, Xavier Monfort, Françoise Urban, Helena Wouters, [http://balat.kikirpa.be/document/200006518 "Etude technologique des dinanderies coulées : l'oeuvre de Renier van Thienen et la restauration du chandelier pascal de Léau (1483)"], ''Bulletin de l'Institut Royal du Patrimoine Artistique = Bulletin van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium'', Vol. 25, 1993, p. 171-210, ([http://balat.kikirpa.be/doc/pdf/BIB_KIKIRPA_BUL_1993_025_171-210.pdf link naar de pdf])
Monique DE RUETTE, Gilberte DEWANKEL, Michel DUPAS, Eric DUVERGER, Luc MAES, Xavier MONFORT, Françoise URBAN, Helena WOUTERS, [http://balat.kikirpa.be/document/200006518 "Etude technologique des dinanderies coulées : l'oeuvre de Renier van Thienen et la restauration du chandelier pascal de Léau (1483)"], ''Bulletin de l'Institut Royal du Patrimoine Artistique = Bulletin van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium'', Vol. 25, 1993, p. 171-210, ([http://balat.kikirpa.be/doc/pdf/BIB_KIKIRPA_BUL_1993_025_171-210.pdf link naar de pdf])
 

Revision as of 10:34, 14 October 2021

Van Thienen, Renier I, Paaskandelaar, Zoutleeuw, Kerk Sint-Leonardus, 1463, © KIK, Brussel, cliché KN000077
Paaskandelaar, gegoten in Dinant, afkomstig uit de abdij van Rochefort, ca. 1500, Brussel, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, © KIK, Brussel, cliché G003474, detail
Paaskandelaar, 1633, Dendermonde, Kerk O.L.Vrouw, © KIK, Brussel, cliché M237512

Etymologie

xxx

Definitie

Voor de paaskaars bestemde grote kandelaar, geplaatst in het koor, vanaf de Paaswake tot aan Pinksternacht (Gloss. Artis, 2, p. 32)

Hierarchie

Oorsprong en ontwikkeling

De traditie van de paaskaars gaat terug tot het begin van het christendom (zeker tot de 4de eeuw). Ze werd gebruikt in combinatie met een kandelaar.

Typologie

Net als de kaars die hij moet dragen heeft de paaskandelaar een groot formaat (tussen 1,20 en wel 6 meter). De eenvoudigste kandelaars zijn gemaakt van gesmeed metaal en zijn niet meer dan een fijne lange steel die op poten rust.

Op het einde van de middeleeuwen vindt men tal van kandelaars in verguld messing. De schacht van de kandelaar rust op een voet, die soms op pootjes staat. Bovenaan bevinden zich een grote druipschaal en een houder voor de kaars.

De paaskandelaars van de middeleeuwen konden ook meer dan één arm hebben (drie armen symboliseerden dan de drie treurende vrouwen bij Christus' graf) of versierd zijn met beelden (taferelen uit het Lijdensverhaal, een Maagd met Kind). Soms was op de schacht een lessenaar aangebracht.

De kandelaars van de moderne tijd bestaan uit een enkelvoudige schacht die vaak is opgedeeld in tal van verdikkingen.  

Normatieve teksten

Synode XXX :

"Lorem ipsum dolor" Bron: Concilia Germaniae, vol. 3, p. 691.


Andere benamingen

Autres langues
FR chandelier pascal
EN Easter candlestick, paschal Candlestick
DE Osterleuchter, Osterkerzenleuchter
IT candelaboro pasquale
ES candelabro pascual
Oude talen
Latijn termen in het Latijn
Oud- en Middelnederlands termen in O-MNL

BALaT

De paaskandelaars (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van paaskandelaars (1400-1700) in BALaT

De paaskandelaars in de bibliotheek van het KIK

Attachement

Paaskandelaar, thesaurus fiche : Laatste wijziging op 4-3-2020.

Bibliografische orientatie

Monique de Ruette, Gilberte Dewanckel, Michel Dupas, Eric Duverger, Luc Maes, Xavier Monfort, Françoise Urban, Helena Wouters, "Etude technologique des dinanderies coulées : l'oeuvre de Renier van Thienen et la restauration du chandelier pascal de Léau (1483)", Bulletin de l'Institut Royal du Patrimoine Artistique = Bulletin van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, Vol. 25, 1993, p. 171-210, (link naar de pdf)