Pauselijke tiara
Contents
Etymologie
Tiara : Latijnse term, < Grieks τιαρα, « tiara », afgeleid van Perzische tara, een soort kegelvormige tulband, breed aan de onderkant, smal aan de bovenkant, Perzisch hoofddeksel (Bailly, p. 868).
Definitie
Gotisch aandoend hoofddeksel, versierd met drie kronen en afgewerkt met een bol waarop een kruis staat. Wordt enkel door de paus gedragen.
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
De oorsprong van de pauselijke tiara is misschien te vinden in de hoge hoofddeksels die de Byzantijnse keizers droegen en die op hun beurt geïnspireerd waren door de Frygische mutsen van de Achaemenidische Perzen. Als machtssymbool zou het hoofddeksel door de pausen overgenomen zijn bij wijze van onderscheidingsteken. Vanaf de 8ste eeuw droegen de pausen eveneens een muts, de camelaucum.
Oorspronkelijk bestond de pauselijke tiara uitsluitend uit een diadeem met daarop een hoge tiara of een hoge rechte muts. De periode waarin dit hoofddeksel verschijnt is te situeren in de 10de eeuw.
Helemaal in het begin van de 14de eeuw introduceerde paus Bonifatius VIII de triregnum, bestaande uit drie kronen (waarbij de eerste een diadeem vormt).
De pauselijke tiara is een onderscheidingsteken en een staatsieobject, geen liturgisch voorwerp als zodanig.
Typologie
Het half-eivormige corpus van het hoofddeksel is omkranst door drie kronen. Bovenaan bevindt zich een decoratief element (bol, kruis, globe en kruis). Achteraan hangen slippen.
Andere benamingen
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | tiare pontificale |
| EN | papal tiara |
| DE | Tiara, Papstkrone |
| IT | tiara papale, triregno |
| ES | tiara papal |
BALaT
De pauselijke tiara's (1400-1700) in BALaT
Afbeelding van pauselijke tiara's (1400-1700) in BALaT
De pauselijke tiara's in de bibliotheek van het KIK
Bibliografische orientatie
- Joël Perrin & Sandra Vasco Rocca (dir.), Thesaurus des objets religieux. Meubles, objets, linges, vêtements et instruments de musique du culte catholique romain. Religions objects of the Catholico Faith. Corredo ecclesiastico di culto cattolico, Paris, Caisse nationale des Monuments historiques, éditions du Patrimoine, 1999, p. 325.
