Cilindermonstrans: verschil tussen versies
| (7 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
== Etymologie == | == Etymologie == | ||
| − | + | * Monstrans: < middeleeuws latijn monstrantia, van monstrare = aanwijzen, de aandacht vestigen op. | |
| + | * Cilinder: < Latijns ''cylindrus'' (Gaffiot, p. 461). | ||
== Definitie == | == Definitie == | ||
| Regel 23: | Regel 24: | ||
== Normatieve teksten == | == Normatieve teksten == | ||
| − | + | Zie [[monstrans]]. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Andere benamingen == | == Andere benamingen == | ||
| Regel 38: | Regel 35: | ||
|- | |- | ||
!scope="row"| EN | !scope="row"| EN | ||
| − | | | + | |cylinder monstrance, circular monstrance |
|- | |- | ||
!scope="row"| DE | !scope="row"| DE | ||
| − | | | + | |Zylindermonstranz |
|- | |- | ||
!scope="row"| IT | !scope="row"| IT | ||
| − | | | + | |ostensorio ambrosiano, ostensorio cilindrico |
|- | |- | ||
!scope="row"| ES | !scope="row"| ES | ||
| − | | | + | |ostensorio cilíndrico |
|- | |- | ||
|} | |} | ||
| − | |||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
!colspan="2"|Oude talen | !colspan="2"|Oude talen | ||
| Regel 69: | Regel 65: | ||
[http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=cilindermonstrans&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De cilindermonstranssen in de bibliotheek van het KIK] | [http://balat.kikirpa.be/results_bib.php?typesearch=advanced&filter=all&IDs=cilindermonstrans&sort=year&sort=yeardesc&limit=24 De cilindermonstranssen in de bibliotheek van het KIK] | ||
| − | == | + | == Topstukken == |
| − | + | * [[Cilindermonstrans van de Minderbroeders te Sint-Truiden]] | |
| − | [[ | + | * [[Ostensoir-cylindre de Wancennes]] |
| − | + | * [[Ostensoir de Chapelle-lez-Herlaimont| Een cilinder monstrans omgevormd tot een zonnemonstrans]] | |
| − | + | * [[Ostensoir de Dréhance (Dinant)]] | |
| − | |||
Huidige versie van 2 feb 2022 om 21:15
Inhoud
Etymologie
- Monstrans: < middeleeuws latijn monstrantia, van monstrare = aanwijzen, de aandacht vestigen op.
- Cilinder: < Latijns cylindrus (Gaffiot, p. 461).
Definitie
Monstrans waarvan het gedeelte dat de hostie zichtbaar maakt, de vorm van een cilinder heeft (KIK-IRPA).
Hierarchie
Oorsprong en ontwikkeling
Cilindermonstransen verschijnen al heel vroeg. In de eerste fase van hun evolutie vallen ze voor het merendeel samen met de torenmonstransen. De meeste monstransen die in de 17de eeuw vervaardigd werden waren torenmonstransen.
Later kon de cilindermonstrans evolueren tot een zonnemonstrans door het wegvallen van de cilinder en het toevoegen van een cirkelvormige houder, eventueel omringd door een glorie.
Typologie
De houder voor de lunula en de hostie bestaat uit een glazen cilinder met een deksel erop, geplaatst op een voet waarvan de steel in het midden voorzien is van een knoop. Het deksel kan het uitzicht hebben van een dak, een torentje, een lantaarn of gewoon een deksel (met daarop een kruis, een kruistafereel, een afbeelding van Christus, van een heilige, en boven dat alles een krans).
Normatieve teksten
Zie monstrans.
Andere benamingen
| Autres langues | |
|---|---|
| FR | ostensoir-cylindre |
| EN | cylinder monstrance, circular monstrance |
| DE | Zylindermonstranz |
| IT | ostensorio ambrosiano, ostensorio cilindrico |
| ES | ostensorio cilíndrico |
| Oude talen | |
|---|---|
| Latijn | termen in het Latijn |
| Oud- en Middelnederlands | termen in O-MNL |
BALaT
De cilindermonstranssen (1400-1700) in BALaT
Afbeelding van cilindermonstranssen (1400-1700) in BALaT
De cilindermonstranssen in de bibliotheek van het KIK
