Aurifrisium

Jacques Nicolaï (1603-1678), Jezus ondervraagt de schriftgeleerden (détail : de aurifrisium van de cape van een van de dokters), Brussel, Kerk Sint-Niklaas, © KIK, Brussel, cliché X106411

Etymologie

< Laag Latijn aurifrigia, aurifrisia, aurifrisum, aurifrasus, aurifresus, aurifrixium, auriphrigium; van Latijn aurum, goud, en Spaans friso, zelf van Arabisch ifrîz, richel van een muur om de regen buiten te houden (cfr Littré).

Definitie

Uit zijde of andere kostbare stof bestaande banden, met in goud of zijde geweven patronen, die zich bevinden op liturgische gewaden.

Hierarchie

• liturgisch voorwerp
  • liturgisch gewaad
    • aurifrisium

Typologie

Het gaat om geborduurde stroken (met decoratieve motieven of geborduurde taferelen) in rechthoekige vakken, soms met bouwkundige motieven (zuilen) er omheen en schelpen erboven. Aurifrisia worden aangebracht op de verticale randen van de koorkap en op de voor- en achterzijde van kazuifels, waar ze vooraan een middenband en achteraan een kruis vormen.

Andere benamingen

goudborduursel, aurifries

Autres langues
FR	orfroi
EN	orphrey
DE	Aurifrisium, Auriphrygium
IT	stolone
ES	estolón, auriphrygium

BALaT

De aurifrisium (1400-1700) in BALaT

Afbeelding van aurifrisium (1400-1700) in BALaT

De aurifrisium in de bibliotheek van het KIK

Bibliografische orientatie

• Jos. Braun, Die liturgischen Paramente in Gegenwart und Vergangenheit, Freiburg i. Br. 1924, S. 34. 3.
• D. Duret (abbé), Mobilier, vases, objets et vêtements liturgiques. Étude historique, 1932, p. 266.